Mổ triệt căn ung thư, tái tạo thực quản cho người bệnh

TP HCM – Ông Đức, 64 tuổi, phát hiện ung thư thực quản sau dấu hiệu ợ nóng và trải qua ca mổ phức tạp “3 thì” kéo dài 8 giờ để tái tạo thực quản, qua đó triệt căn ung thư sớm.

Kết quả nội soi tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM cho thấy ông Đức (ngụ tại TP HCM) có sang thương ở thực quản dưới. Sinh thiết là ung thư biểu mô tế bào vảy (tế bào dạng biểu bì ở thành thực quản). Ông Đức bất ngờ với kết quả vì trước đó ngoài ợ nóng ông không có triệu chứng gì khác, không khó nuốt, không sụt cân hay mệt mỏi.

Kết quả chụp MRI 3 Tesla và CT 1975 lát cắt cho thấy sang thương còn ở giai đoạn sớm, chưa xâm lấn hay thâm nhiễm xung quanh, không thấy hạch phì đại bất thường vùng thượng đòn (gốc cổ), trung thất (khoang ngực) và dọc thực quản.

Ngày 23/10, Tiến sĩ bác sĩ Đỗ Minh Hùng, Giám đốc Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM, cho biết ê kíp quyết định phẫu thuật nội soi “3 thì” (3 giai đoạn) cho ông Đức, cắt toàn bộ thực quản ngăn tế bào ung thư lan rộng. Sau đó, ê kíp tạo hình thực quản bằng ống dạ dày đưa lên cổ, nối vào đoạn thực quản. Trong thời gian đầu sau phẫu thuật, thực quản mới chưa lành, chưa hoạt động bình thường thì sẽ mở hỗng tràng để nuôi ăn cho người bệnh.

Bác sĩ Hùng nhận định phẫu thuật cắt thực quản rất phức tạp, cần cẩn trọng để không ảnh hưởng đến các cơ quan quan trọng xung quanh như tim, phổi, khí – phế quản, động – tĩnh mạch chủ, hệ thống thần kinh quặt ngược. “Cuộc phẫu thuật kéo dài 7-8 giờ, nguy cơ cao biến chứng viêm phổi, chảy máu, nhiễm trùng vết mổ. Mọi thứ cần phải được lên hoạch thật tốt”, bác sĩ Minh Hùng nói.

Quá trình phẫu thuật được tiến hành theo trình tự 3 thì, gồm ngực, bụng và cổ. Bắt đầu từ thì ngực, bác sĩ phẫu tích di động thực quản, nạo các nhóm hạch bên cạnh, bảo tồn thần kinh quặt ngược phải. Tiếp theo, bác sĩ phẫu thuật cùng lúc thì cổ và bụng. Bác sĩ giải phóng các dây chằng xung quanh dạ dày, để di động bờ cong lớn và bờ cong nhỏ dạ dày, cắt dạ dày theo hình ống, khâu dính 2 đầu thực quản – dạ dày. Sau đó, ê kíp cắt mở cơ, khâu tạo hình môn vị, mở hỗng tràng nuôi ăn. Ê kíp bác sĩ mổ ở cổ đồng thời phẫu tích thực quản cổ, đưa ống dạ dày lên cổ nối với thực quản, khâu lại miệng nối. Ca phẫu thuật hoàn thành sau 8 tiếng.

Sau phẫu thuật, vết mổ khô, người bệnh hồi phục tốt, tỉnh táo, có thể đi lại bình thường, tập ăn lại đường miệng, xuất viện sau 5 ngày. Người bệnh được nuôi ăn bằng thông hỗng tràng thêm 1 tuần, chờ thực quản mới tạo ổn định.

Kết quả giải phẫu bệnh sau đó kết luận ung thư biểu mô tế bào vảy giai đoạn 1 (giai đoạn sớm), chưa di căn hạch bạch huyết lân cận hoặc những vị trí xa hơn của cơ thể. Nhờ phát hiện sớm nên tiên lượng tương đối tốt. Để phòng tránh tế bào ung thư tái phát trong 5 năm đầu, ông Đức cần thăm khám, theo dõi định kỳ.

Bác sĩ Minh Hùng cho biết, ung thư thực quản là bệnh lý ác tính nguy hiểm. Theo thống kê của Globocan 2020 trên thế giới có khoảng 604.100 ca mới mắc và 544.076 ca tử vong do ung thư thực quản. Tại Việt Nam, ung thư thực quản đứng thứ 14 trong những loại ung thư thường gặp với 3.281 ca mắc mới, 3.080 ca tử vong mỗi năm. Ung thư thực quản đang ngày càng gia tăng và trẻ hóa nhưng thường được phát hiện ở giai đoạn muộn.

Dấu hiệu thường gặp nhất của bệnh là nuốt nghẹn, nuốt vướng khi ăn, uống; trào ngược dạ dày do dịch từ thực quản chảy vào đường thở khiến thức ăn bị trào ngược lên khi ngủ, tiết nhiều nước bọt hơn bình thường. Khàn tiếng, ho kéo dài, giảm cân không rõ nguyên nhân, da bị sạm khô cũng có thể là dấu hiệu của bệnh.

Ung thư thực quản tiên lượng khá xấu do bệnh tiến triển nhanh, điều trị khó khăn vì người bệnh thường đi khám khi đã có triệu chứng nên phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn, lúc này ung thư đã lan rộng. Theo bác sĩ Minh Hùng, chỉ khoảng 25% trường hợp phát hiện bệnh ở giai đoạn sớm. Với ung thư thực quản giai đoạn I, khoảng 55% người bệnh có thể sống trên 5 năm hoặc lâu hơn. Nếu ung thư lan sang cấu trúc lân cận và di căn xa đến các cơ quan khác thì tỷ lệ này giảm xuống chỉ còn 3-7%.

Hiệu quả điều trị phụ thuộc vào thể trạng người bệnh, các bệnh lý đi kèm, phương pháp điều trị, khả năng đáp ứng với điều trị… Một số trường hợp người bệnh có tiên lượng tốt hơn so với dự đoán. Người bệnh cần giữ tinh thần lạc quan, tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ và xây dựng lối sống khoa học để quá trình điều trị đạt hiệu quả tối ưu.

Bác sĩ Minh Hùng khuyến nghị mọi người cần thăm khám sức khỏe định kỳ, nhất là với những người có tiền sử viêm thực quản kéo dài, trào ngược dạ dày – thực quản (GERD), bệnh Barrett thực quản gia đình; đã từng cắt dạ dày hay viêm teo dạ dày. Ngoài ra, cần có chế độ sinh hoạt, dinh dưỡng khoa học, tránh lạm dụng chất kích thích như rượu bia, thuốc lá…

(*) Tên bệnh nhân đã được thay đổi