Ung thư bàng quang gây tiểu máu tái phát nhiều lần

Sau phẫu thuật cắt toàn bộ bàng quang ung thư, bác sĩ BVĐK Tâm Anh TP.HCM tạo “bàng quang mới”, giúp ông T. có thể đi tiểu theo cách tự nhiên.

Một năm trước, ông P.Đ.T. (68 tuổi, Bình Thuận) bị tiểu buốt, tiểu gắt, tiểu ra máu đỏ tươi cuối bãi. Ông đến phòng khám gần nhà khám, bác sĩ chẩn đoán do viêm đường tiết niệu, chỉ định điều trị bằng thuốc kháng sinh. Ông dùng thuốc một thời gian thấy các triệu chứng đường tiểu biến mất.

Ba tháng sau, ông tái phát tiểu máu. Tương tự lần đầu, triệu chứng tiểu máu hết sau một thời gian sử dụng thuốc kháng sinh. Một tháng gần đây, ông tiếp tục tái phát tiểu máu nhưng uống thuốc kháng sinh không hết nên quyết định đến Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM khám.

Thạc sĩ bác sĩ chuyên khoa II Phạm Thanh Trúc, khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, cho ông siêu âm và nội soi bàng quang phát hiện một khối u lớn 4cm, có tăng sinh mạch máu. Nghi ngờ ung thư, bác sĩ cho ông làm sinh thiết và chụp cắt lớp vi tính (CT-scan). Kết quả cho thấy khối u có độ ác tính cao, khả năng đã xâm lấn cơ bàng quang, tương đương ung thư ở giai đoạn 2.

Theo bác sĩ Trúc, đây là giai đoạn tương đối sớm, tế bào ung thư chưa xâm lấn sâu, chưa di căn. Bác sĩ chỉ định phẫu thuật cắt toàn bộ bàng quang kết hợp tạo hình bàng quang trực vị bằng ruột non, giúp người bệnh bảo tồn khả năng đi tiểu tự nhiên, không phải mang túi nước tiểu bên mình suốt đời.

Ê kíp bác sĩ khoa Tiết niệu, Trung tâm Tiết niệu – Thận học – Nam khoa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM, dưới sự cố vấn của TTƯT.PGS.TS.BS Vũ Lê Chuyên, Giám đốc Trung tâm; tiến hành tạo một đường mổ khoảng 15cm từ dưới rốn xuống vùng xương mu, sau đó bóc tách tiếp cận bàng quang. Trong vòng 90 phút, ê kíp lần lượt nạo hạch chậu, lấy túi tinh và tuyến tiền liệt rồi cắt toàn bộ bàng quang ung thư.

Ngay sau đó, ê kíp lấy một đoạn hồi tràng (phần ruột non nối với ruột già) của chính người bệnh, chiều dài khoảng 15-20cm, tạo hình thành “bàng quang mới”, thay thế cho bàng quang ung thư đã bị cắt bỏ. Cuối cùng, lần lượt niệu đạo và hai niệu quản được khâu nối vào bàng quang mới.

Trong quá trình khâu nối, bác sĩ tính toán tỉ mỉ, thao tác cẩn thận và chính xác, giúp người bệnh tránh gặp tình trạng hẹp niệu đạo hay tiểu không tự chủ (són tiểu) sau mổ.

Theo bác sĩ Trúc, cắt bàng quang toàn phần và tạo hình bàng quang trực vị là một trong những phẫu thuật tạo hình đường tiết niệu phức tạp nhất, đòi hỏi bác sĩ phẫu thuật giàu kinh nghiệm, chuyên môn cao. Phương pháp này được chỉ định điều trị ung thư bàng quang giai đoạn sớm, tế bào ung thư còn khu trú, chưa lan ra ngoài bàng quang, chưa di căn như trường hợp ông T.

Sáu ngày sau ca mổ, ông T. phục hồi tốt, không đau, có thể đi lại bình thường, được cho xuất viện.

Bác sĩ Trúc cho biết do bàng quang được tạo hình từ ruột non không co bóp tốt như bàng quang tự nhiên, nên trong thời gian đầu, ông T. cần ép cơ bụng để đẩy nước tiểu ra ngoài. Sau khoảng 3 tháng trở lên, ông có thể kiểm soát được bàng quang mới, việc đi tiểu sẽ dễ dàng hơn.

Không bỏ qua dấu hiệu tiểu máu

Theo thống kế từ Tổ chức ghi nhận ung thư thế giới (GLOBOCAN), trong năm 2022, ung thư bàng quang là một trong những loại ung thư phổ biến nhất trên toàn cầu, với 614.298 ca mắc mới và 220.596 ca tử vong. Cùng năm tại Việt Nam, Tổ chức này cho biết có 1.972 ca mắc mới và 1.004 ca tử vong.

Theo bác sĩ Trúc, khoảng 70%-80% trường hợp ung thư bàng quang được phát hiện ở giai đoạn sớm, chưa xâm lấn cơ với triệu chứng thường gặp nhất là tiểu máu. Nguyên nhân do khối u ác tính có hiện tượng tăng sinh mạch máu quá mức, dẫn đến vỡ và chảy máu vào nước tiểu.

Bác sĩ Trúc lưu ý tiểu máu có thể tự hết dù người bệnh có điều trị hay không do cơ chế tự cầm máu của cơ thể. Tuy nhiên, tiểu máu sẽ tái phát do mạch máu liên tục tăng sinh và vỡ ra. Khối u bàng quang càng lớn, số lần tái phát tiểu máu sẽ tăng lên với tần suất càng dày đặc hơn.

Do đó, bác sĩ Trúc khuyến cáo người xuất hiện các triệu chứng đường tiểu dưới như tiểu gắt, tiểu buốt, tiểu nhiều lần, đặc biệt là tiểu máu và tiểu máu tái phát nhiều lần, cần sớm đến bệnh viện tầm soát ung thư đường tiết niệu nói chung, ung thư bàng quang nói riêng, để sớm phát hiện và điều trị ngay ở giai đoạn sớm. Tránh để lâu, ung thư xâm lấn sâu, di căn sang các cơ quan khác, việc điều trị phức tạp hơn.

Riêng với ung thư bàng quang, nếu phát hiện ở giai đoạn sớm, người bệnh chỉ cần nội soi bàng quang cắt khối u, không phải cắt toàn bộ bàng quang.

Để phòng ngừa ung thư bàng quang, bác sĩ khuyên cần ngừng hút thuốc lá; hạn chế tiếp xúc với các loại hóa chất độc hại (thuốc trừ sâu, thuốc nhuộm…); uống đủ 1,5-2 lít nước/ngày; không tự ý sử dụng thuốc chưa tham khảo ý kiến bác sĩ; khám sức khỏe định kỳ 6-12 tháng/lần (nhất là với người từ 55 tuổi trở lên),…