Nhiều rủi ro từ mặt nạ phân hủy nám

Đắp mặt nạ phân hủy nám thực chất là peel da sâu bằng hóa chất, gây ăn mòn da. Nếu thực hiện không đúng phương pháp sẽ gây bỏng da, tăng nguy cơ nhiễm trùng, nhiễm nấm, để lại sẹo xấu, tăng sắc tố nặng hơn, thậm chí rối loạn nhịp tim.

Tiến sĩ, bác sĩ Đặng Thị Ngọc Bích, Trưởng khoa Da liễu – Thẩm mỹ da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM và Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7, cho biết thông tin trên, khi gần đây, mạng xã hội xuất hiện một số hình ảnh, thông tin quảng cáo trị nám hiệu quả cao, như “đắp mặt nạ phân hủy nám, nhả nắng sáng da”.

Theo đó, người phụ nữ được bôi một lớp dung dịch lên mặt, sau khi dung dịch khô, da có màu sậm đen như cháy nắng. Một người khác dùng nhíp lột lớp da ngoài để lộ phần da non mỏng, căng, trắng hồng nhìn rõ mạch máu. Chưa kể, người thực hiện lột da để tay trần, không đeo găng tay.

Bác sĩ Bích cho biết với tình trạng tăng sắc tố da như sạm nám, tàn nhang thì peel da (tái tạo da bằng hóa chất) là một trong các phương pháp điều trị phổ biến. Peel da là phương pháp sử dụng hóa chất, thường là axit để phá hủy tế bào ngoài cùng của da và lớp này được tái tạo tự nhiên. Những hoạt chất thường được dùng để peel da gồm salicylic axit (BHA), glycolic axit (AHA), trichloroacetic axit (TCA), retinol… Có 3 mức độ peel da là nông, trung bình và sâu. Tùy theo mục đích điều trị, tình trạng da của người bệnh mà bác sĩ sẽ chỉ định loại hóa chất, nồng độ và thời gian lưu trên da phù hợp kèm những hóa chất trung hòa và phục hồi da sau peel.

Peel da nông và trung bình có thời gian điều trị ngắn, thời gian phục hồi nhanh, không gây đau, chi phí thấp, giúp da tươi sáng. “Tuy nhiên, không phải da nào cũng có thể peel”, bác sĩ Bích nói. Như trường hợp ở trên, có khả năng người bệnh được peel da mức độ sâu, gây tổn thương cháy đen lớp thượng bì.

Peel da sâu liên quan đến việc dùng axit nồng độ cao để tạo vết thương có kiểm soát trên da ở lớp hạ – bì lưới. Axit có tác dụng làm đông đặc và bong sừng, bong 1 phần lớp màng đáy của da.

Bản thân phương pháp này đã có nguy cơ cao gây biến chứng, khi thực hiện tại nhà hoặc các thẩm mỹ viện không uy tín, mối nguy cơ này sẽ tăng gấp nhiều lần. Ví dụ, sử dụng hóa chất không rõ nguồn gốc, thành phần hoạt chất, nồng độ, lưu hóa chất quá lâu trên da; không trung hòa axit kịp thời… khiến axit mài mòn da quá mức gây tổn thương sâu, bỏng da, tăng nguy cơ nhiễm trùng, nhiễm nấm, để lại sẹo xấu, tăng sắc tố nặng hơn hủy mô dưới da, thậm chí có thể gây sốc do đau, do bỏng hóa chất, gây rối loạn huyết động học. Tỷ lệ rối loạn nhịp tim khi peel da bằng axit khoảng 6,6%, bác sĩ Bích thông tin.

Như chị H.N.K. (45 tuổi, Hậu Giang), được quảng cáo sản phẩm mặt nạ thoa có tác dụng “xóa thâm nám, tái tạo, trẻ hóa da” nên mua. Theo hướng dẫn, lần đầu thoa chị lưu kem trên da 1 đêm. Thấy da bong tróc vài ngày rồi nám mờ hơn, da mềm mịn, sáng màu bật tông đúng như quảng cáo, chị K. bôi với lượng nhiều hơn ở các lần sau, mỗi lần cách nhau 1 tuần. Sau 3 lần bôi, da mặt chị nổi mẩn đỏ li ti, sau đó nóng rát và đỏ hết mặt. Chị dùng đắp mặt nạ, chườm đá làm mát nhưng mặt tiếp tục sưng phù nên đến Đơn vị Da liễu – Thẩm mỹ da, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7, thuộc Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM khám.

Tại đây, bác sĩ Bích chẩn đoán chị K. bị bỏng da do peel da sâu quá liều và để hóa chất trên da quá lâu (thông thường 1-5 phút) và tần suất thực hiện peel da quá nhanh (khoảng cách thực hiện giữa 2 lần peel da là 1 tháng để da có thể tái tạo và hồi phục), chị K đã thực hiện peel da hàng tuần nên da không kịp hồi phục sau những lần peel trước. Sau khi được bôi thuốc làm dịu da, chị cảm thấy nóng rát giảm hẳn. Hết 5 ngày dùng thuốc cùng kháng viêm, mặt chị hết sưng, da gần trở lại bình thường.

Tiến sĩ, bác sĩ Đặng Thị Ngọc Bích, Trưởng khoa Da liễu – Thẩm mỹ da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP.HCM và Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7 đang tư vấn cho khách hàng. Ảnh minh họa: Bệnh viện Tâm Anh cung cấp.

Trường hợp khác, chị H.K.L. (22 tuổi, An Giang) có da mụn, nám, không đều màu. Sau tìm hiểu trên mạng, chị đến 1 thẩm mỹ viện ở TP.HCM và được tư vấn liệu trình peel da xóa nám, da mịn màng, đều màu trong 3 lần, mỗi lần cách nhau 1 tuần. 2 lần đầu, da mặt chị xuất hiện đốm đỏ, đau rát nhưng được người của thẩm mỹ viện giải thích “da càng bong tróc càng đẹp”. Sau vài ngày, tổn thương, bỏng rát lan khắp mặt, da mưng mủ, bong tróc nên chị đến BVĐK Tâm Anh TP.HCM khám.

Bác sĩ chẩn đoán chị bị viêm da kích ứng, nhiễm trùng, biến chứng tăng sắc tố sau viêm, nguy cơ bị thâm và sẹo lõm vì lột da quá sâu bằng các hóa chất lột tẩy mạnh và peel khoảng cách quá gần  không đủ thời gian cho da phục hồi và tái tạo. Hiện chị L. được điều trị bằng kháng sinh, kháng viêm để kiểm soát nhiễm trùng. Khi tình trạng nhiễm trùng ổn định, người bệnh cần can thiệp thêm để giải quyết tình trạng tăng sắc tố sau viêm, sẹo lõm. Bác sĩ Bích cho biết, đây là hai trong hàng chục trường hợp tới điều trị do bị tai biến do tự peel da, lột da làm đẹp tại nhà hoặc cơ sở thẩm mỹ.

Điểm chung của người bệnh sử dụng các sản phẩm không rõ nguồn gốc, thành phần. Thực tế, nhiều sản phẩm được đặt tên rất hoành tráng như “mặt nạ tái sinh da nám” “phân hủy nám”, “kem tái sinh làn da”… nhưng thực chất có chứa các chất cấm hoặc các chất có nồng độ vượt mức cho phép sử dụng trong mỹ phẩm như thuỷ ngân, corticoid, hydroquinone, axit nồng độ cao. Các thành phần này có tính tẩy da mạnh, khiến sạm nám bay nhanh, da trắng đều màu trong thời gian ngắn nhưng gây nhiều phản ứng phụ nguy hiểm như teo da, mỏng da, giãn mạch, da nhạy cảm với ánh sáng hơn (dễ bắt nắng).

Trong điều trị sạm nám, peel da không phải là phương pháp điều trị duy nhất. Ngoài ra còn có laser pico, tiêm meso (tiêm vi điểm), điện di, vi kim RF… mang lại hiệu quả điều trị cao. Một số trường hợp cần phối hợp nhiều phương pháp mới xóa sạch nám. Bác sĩ Bích khuyến cáo người có vấn đề về da nên tới cơ sở y tế để được bác sĩ da liễu, thẩm mỹ da soi da, khám, chẩn đoán và tư vấn liệu trình điều trị phù hợp.

Riêng với peel da, nhất là peel da sâu, người bệnh cần phải nghỉ dưỡng và sử dụng kem bôi giúp da phục hồi và tái tạo, đồng thời duy trì thoa kem chống nắng hàng ngày, bôi trước 30 phút khi ra ngoài và đội nón, mang khẩu trang, che chắn kỹ để tránh tăng sắc tố hay sạm nám nặng hơn, bởi da sau peel rất nhạy cảm, mỏng manh.

BS.CKI Võ Thị Tường Duy, đơn vị Da liễu – Thẩm mỹ da, Phòng khám Đa khoa Tâm Anh Quận 7 khuyến cáo sử dụng mỹ phẩm có nguồn gốc xuất xứ, công ty phân phối, hạn sử dụng rõ ràng, tốt nhất nên được bác sĩ kê đơn để phù hợp với da của mỗi người. Nhiều trường hợp mỹ phẩm tự mua về có nồng độ acid quá cao hoặc chế phẩm peel có khả năng ăn mòn sâu, làm phỏng da, bỏng sâu, gây sẹo, nhiễm trùng, tăng sắc tố, rối loạn sắc tố da, không thể hồi phục như ban đầu. Trong trường hợp cần peel tại nhà chỉ nên sử dụng các chế phẩm nồng độ nhẹ, có tác dụng tẩy tế bào chết 2-3 lần/tuần.

Chia sẻ về thực trạng mỹ phẩm, nhất là kem trộn, các sản phẩm nhập khẩu trên thị trường tràn lan, không rõ nguồn gốc, BS.CKI Lương Thị Giang Lam, chuyên khoa Da liễu – Thẩm mỹ da, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội cho biết nhiều người bệnh không biết bản thân đã mua phải hàng giả hàng nhái, kém chất lượng, chỉ đến khám khi dùng sản phẩm và bị kích ứng. Các sản phẩm trôi nổi trên thị trường có mẫu mã giống nhau, rất khó phân biệt.

Khi tự làm đẹp tại nhà, đặc biệt với tự peel da, tẩy trắng hoặc xóa nám, nhiều người cũng không nắm rõ được quy trình, tác dụng của các hoạt chất (đặc biệt là trường hợp sản phẩm chứa nhiều thành phần), việc kiểm soát nhiễm khuẩn và các bước chuẩn bị cần thiết khác để đảm bảo hiệu quả, hạn chế biến chứng.

Trước khi sử dụng mỹ phẩm hoặc bất kỳ liệu trình thẩm mỹ nào, điều quan trọng là phải trao đổi với bác sĩ hoặc chuyên gia về những lưu ý trong quá trình sử dụng và tác dụng phụ có thể gặp cũng như chọn sản phẩm phù hợp với tình trạng da của mình, không lạm dụng các sản phẩm làm trắng. Cần phân biệt tác dụng phụ thông thường và biến chứng nguy hiểm, phải ngưng sử dụng ngay, chẳng hạn như: nổi mẩn đỏ, ngứa, mề đay, mụn mủ, mụn nước, đau, rát…

Để đảm bảo an toàn, người sử dụng nên thoa một lượng nhỏ sản phẩm lên vùng da có kích thước bằng 1 đồng xu ở mặt trong cánh tay, khuỷu tay, giữ sản phẩm trên da trong khoảng 5-10 phút. Nếu da có phản ứng, người dùng nên ngưng sử dụng và rửa sạch.

Tiến sĩ Bích khuyến cáo, dịp cuối năm, nhu cầu làm đẹp tăng cao, phụ nữ nên cẩn trọng khi chọn các sản phẩm, dịch vụ chăm sóc da trên thị trường. Bất kỳ quy trình peel da nào cũng cần được bác sĩ khoa Da liễu – Thẩm mỹ da khám để xác định tình trạng, chọn hóa chất hoặc dùng phương pháp khác phù hợp. Không nên tự peel da tại nhà, nhất là người có da nhạy cảm. Sau khi peel, nếu da bị mẩn đỏ, sưng…, người bệnh cần đi khám để điều trị kịp thời, tránh tổn thương nặng hơn, khó phục hồi.