Mổ cột sống phát hiện thiếu máu cơ tim nặng

Ông Hùng, 67 tuổi, chuẩn bị phẫu thuật cột sống thì phát hiện hẹp nặng ba mạch máu tim dù không có biểu hiện đau ngực, khó thở.

Ngày 7/11, ThS.BS Bùi Quốc Thiện, khoa Nội tim mạch, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM cho biết, ông Hùng không có triệu chứng bệnh tim, sức khỏe tốt, chỉ mắc bệnh lý cơ xương khớp. Trước phẫu thuật cột sống, ông được kiểm tra sức khỏe tim mạch, đo điện tâm đồ ghi nhận dấu sẹo nhồi máu cơ tim cũ. Đây là tình trạng nhồi máu cơ tim xảy ra thoáng qua, không có dấu hiệu đặc trưng, bản thân người bệnh cũng không biết.

Bác sĩ chỉ định chụp mạch vành, phát hiện động mạch liên thất trước tắc hoàn toàn, động mạch mũ hẹp 80%, mạch vành phải hẹp 90%, chẩn đoán bệnh ba nhánh mạch vành. Toàn bộ cơ tim được nuôi bởi một phần nhỏ mạch máu lách qua khe hẹp của hai nhánh mạch máu tim, tim thiếu máu nuôi trầm trọng.

Xác định bệnh ba nhánh mạch vành của bệnh nhân rất nguy cấp, có thể gây nhồi máu cơ tim, ngưng tim, đột tử, bác sĩ quyết định xử lý tình trạng này trước, sau khi ổn định mới phẫu thuật cột sống cho ông Hùng.

Các bác sĩ Trung tâm Tim mạch hội chẩn, đưa ra hai phương án điều trị cho người bệnh: mổ bắc cầu mạch vành hoặc can thiệp nong mạch. Ông Hùng chia sẻ: “Tuổi tôi đã cao, từng trải qua nhiều lần phẫu thuật thoát vị đệm, bướu mỡ cánh tay… Mổ tim lại là ca phẫu thuật lớn nên tôi không muốn vào phòng mổ một lần nữa, hy vọng được can thiệp ít xâm lấn”.

ThS.BS.CKII Võ Anh Minh, Trung tâm Tim mạch, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP HCM nhận định, tình trạng tắc hẹp của bệnh nhân rất phức tạp. Nhánh mạch máu tim lớn nhất, động mạch liên thất trước không chỉ tắc một đoạn dài (2.5 cm) mà còn tắc ngay chỗ chia đôi (thân chung mạch vành), hai mạch máu còn lại cũng hẹp nặng.

Để thông mạch máu thành công, cần tiến hành hai ca thủ thuật, ưu tiên nhánh liên thất trước. Khi xử lý mạch máu hẹp trước, nếu rủi ro trong lúc can thiệp sẽ làm tắc luôn nhánh này gây ngưng tim. Theo bác sĩ Minh, nong động mạch tắc trước là hợp lý, nếu xảy ra rủi ro thì hai nhánh còn lại nuôi cơ tim.

Êkíp chọn dây dẫn kích thước 0.2 mm có độ cứng vừa phải khéo léo đi xuyên qua chỗ tắc. Sau đó, bác sĩ nong bóng tại vị trí tắc hoàn toàn ở động mạch liên thất trước, vị trí hẹp nặng động mạch mũ và thân chung. Cuối cùng dùng kỹ thuật DK Crush – đặt hai stent tạo hình chữ Y vào chỗ chia phân nhánh để tái thông thân chung. Đây là kỹ thuật đặt stent tiên tiến, song tiềm ẩn nhiều rủi ro trong lúc can thiệp như tụt huyết áp, sụp huyết động, ngưng tim.

Để thực hiện kỹ thuật này, phòng thông tim cần được trang bị bóng đối xung (giúp cải thiện huyết áp và tăng tưới máu cho cơ tim), hệ thống tim phổi nhân tạo (ECMO) nhằm cấp cứu kịp thời nếu bệnh nhân sốc tim, ngưng tim. Nhờ sự tính toán và sự chuẩn bị kỹ lưỡng, ca thủ thuật diễn ra thuận lợi trong 70 phút.

5 ngày sau, êkíp nong nhánh mạch máu tim còn lại. Siêu âm trong lòng mạch sau can thiệp cho thấy stent nong mạch máu nở rộng giúp dòng máu đến nuôi tim dồi dào trở lại, đồng thời stent áp sát thành mạch, giảm tối đa nguy cơ tái hẹp sau này. Ông Hùng hồi phục nhanh, xuất viện sau một ngày. Dự kiến trong vòng một tháng tới, ông sẽ phẫu thuật đốt sống cổ.

Thiếu máu cơ tim (còn gọi là thiếu máu cục bộ cơ tim) là bệnh lý xảy ra khi lưu lượng máu đến tim bị giảm, cơ tim không nhận đủ lượng oxy cần thiết cho hoạt động co bóp tuần hoàn máu. Thống kê của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho thấy, thiếu máu cơ tim là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong số các bệnh lý tim mạch.

Theo bác sĩ Thiện, các triệu chứng của thiếu máu cơ tim ban đầu thường chưa ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe và cuộc sống người bệnh. Như trường hợp ông Hùng không hề biểu hiện triệu chứng, chỉ tình cờ phát hiện khi đi chữa bệnh xương khớp. Theo thời gian bệnh tiến triển nặng, tim không được cung cấp đủ lượng oxy và dinh dưỡng cần thiết trong thời gian dài có thể dẫn đến suy giảm chức năng. Lúc này, người bệnh đối mặt với nhiều biến chứng tim mạch nguy hiểm như rối loạn nhịp tim, nhồi máu cơ tim, suy tim…

Thăm khám sức khỏe tim mạch định kỳ là biện pháp giúp phòng ngừa thiếu máu cơ tim nói riêng và các bệnh lý tim mạch nói chung. Bác sĩ Minh khuyến cáo nếu người bệnh xuất hiện những dấu hiệu như cơn đau thắt vùng ngực, khó thở, mệt mỏi kéo dài…, cần đi khám sớm để can thiệp kịp thời, phòng ngừa biến chứng.

*Tên bệnh nhân đã được thay đổi