Sỏi mật tái phát sau 6 lần mổ lấy sỏi

TP HCM_Ông Vui, 60 tuổi, đã 6 lần mổ lấy sỏi mật và cắt túi mật, nay tiếp tục viêm đường mật do sỏi ở ống mật chủ, trong và ngoài gan, gây viêm nặng đường mật.

“Ông Vui (ngụ Bình Phước) cần được can thiệp sớm để ngăn biến chứng nhiễm trùng huyết, tắc gây nhiễm trùng đường mật, tử vong vì sỏi mật tái phát với lượng nhiều ở cả mật và gan”, Tiến sĩ bác sĩ Phạm Công Khánh, Trưởng khoa Ngoại Gan-Mật-Tụy, Trung tâm Nội soi và Phẫu thuật Nội soi Tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh TP. HCM, cho biết hôm 30/10.

Kết quả chụp cộng hưởng từ (MRI) cho thấy, giãn đường mật trong và ngoài gan, ống mật chủ giãn 1,3 cm, sỏi kích thước 0,8 x 11,2 cm; sỏi đường mật trong gan hạ phân thùy III và VI, kích thước 0,8 x 1,8 cm. Kết quả siêu âm cũng ghi nhận, giãn đường mật trong và ngoài gan, sỏi ống mật chủ và sỏi đường mật trong gan phải và trái. Xét nghiệm máu thể hiện tình trạng nhiễm trùng (bạch cầu tăng nhẹ, CPR 15,8 mg/l), men gan tăng cao (chỉ số GOT là 142 U/L, GPT 236 U/L).

Ông Vui cho biết cách đây 26 năm, ông được mổ mở lấy sỏi ở ống mật chủ và sau 2 năm thì phẫu thuật cắt túi mật. Ba năm sau, ông lại được phát hiện có nhiều sỏi ở đường mật và liên tiếp thực hiện 5 lần phẫu thuật lấy sỏi. Khoảng 10 năm trở lại đây, do không còn đau nên ông nghĩ đã hết sỏi cho đến khi triệu chứng đau bụng âm ỉ, kèm sốt tái phát, ông đi khám thì kết quả là sỏi tái phát. Bác sĩ Khánh cho biết ông Vui còn có nhiều bệnh lý nội khoa nặng như bệnh mạch vành, tăng huyết áp, đái tháo đường type 2.

Đây là ca mổ khó, phức tạp. Các bác sĩ chuyên khoa nội tiết, tim mạch, gây mê hội chẩn nhằm đánh giá nguy cơ trong và sau mổ, đảm bảo an toàn cao nhất cho người bệnh đã trải qua nhiều lần phẫu thuật. Bác sĩ Khánh chỉ định phẫu thuật nội soi lấy sỏi ở ống mật chủ, đồng thời dẫn lưu Kehr và tán sỏi bằng laser sau 3 tuần phẫu thuật. Trước khi phẫu thuật, bệnh nhân cần ngưng dùng thuốc chống kết tập tiểu cầu 5 ngày nhằm giảm nguy cơ chảy máu trong lúc mổ.

Quá trình phẫu thuật, bác sĩ nhận thấy, dạ dày và đại tràng ngang dính hoàn toàn vào phần bụng từ rốn đến gan (mặt dưới gan). Quá trình gỡ dính khó khăn vì dính nhiều, mạc nối lớn và thành bụng dễ chảy máu. Sau khi gỡ dính, bác sĩ mở ống mật chủ đoạn trên tá tràng, kiểm tra ống mật chủ và lấy ra viên sỏi to, kích thước 1,8 cm. Tiếp tục soi vào đường mật gan trái lấy được 1 viên sỏi 0,6 cm, đường mật gan phải phân thùy IV có khối sỏi to sẽ lấy qua đường hầm kehr sau 3 tuần.

Bác sĩ Khánh cho biết, chọn lựa phương pháp phẫu thuật nội soi sẽ gây khó khăn cho bác sĩ trong quá trình phẫu thuật nhưng do bệnh nhân đã phẫu thuật nhiều lần nên bác sĩ ưu tiên lựa chọn phương pháp này để hạn chế xâm lấn. Sau mổ, người bệnh cũng sẽ ít đau, phục hồi nhanh và giảm nguy cơ biến cố tim mạch và những biến chứng hay gặp ở mổ mở như nhiễm trùng vết mổ, dính ruột và tắc ruột do dính, thoát vị vết mổ…

Hậu phẫu, người bệnh không còn triệu chứng đau bụng, sốt. Một ngày sau có thể đi lại, ăn uống bình thường. Sau 3 ngày, ông có thể sử dụng lại thuốc tim mạch, hồi phục hoàn toàn và xuất viện vào ngày thứ 5 sau phẫu thuật.

Bác sĩ Khánh cho biết, sỏi đường mật trong gan tại Việt Nam chiếm tỉ lệ cao. Trong đó, sỏi trong gan đơn thuần chiếm tỉ lệ 14 – 18%, sỏi đường mật kết hợp trong gan và ngoài gan chiếm 45 – 55%. Sau điều trị 3 – 5 năm, có đến 50% sẽ tái phát sỏi. Sỏi tái phát có nhiều nguyên nhân như dùng thuốc nội tiết tố, thuốc giảm mỡ máu, nhiễm ký sinh trùng (giun chui ống mật, sán lá gan), tiểu đường, gan nhiễm mỡ… Còn sỏi trong gan tái phát do di chứng hẹp đường mật trong gan. Trường hợp này, người bệnh tái phát có thể do dùng thuốc tiểu đường lâu năm và một phần cơ địa dễ sinh sỏi.

Do vậy, để phòng ngừa sỏi túi mật, sỏi đường mật trong và ngoài gan, nhất là người từng mắc bệnh, cần có chế độ dinh dưỡng khoa học, tăng cường rau quả, ngũ cốc nguyên hạt, nguyên cám để làm chậm hấp thu đường máu, mỡ máu (cholesterol). Chú ý an toàn vệ sinh thực phẩm, phòng ngừa nguy cơ nhiễm khuẩn, nhiễm ký sinh trùng (giun, sán). Đồng thời, duy trì thăm khám sức khỏe định kỳ, từ đó phòng ngừa các yếu tố nguy cơ, phát hiện bệnh sớm và điều trị kịp thời.